سه‌ر مێزه‌که‌م، هه‌مووی لاپه‌ڕه و فایل و که‌ره‌سته‌ی پێوه‌ندیداره به کاری کۆمپانیا و ژماردنه‌وه، کاتژمێر له 8ی شه‌و لای دابوو، دنیا ورده ورده به‌ره‌و ماتی و قووڵایی شه‌و ده‌چوو، ماندوو بووم و تاوناتاوێ ده‌ستم له بۆینباخه‌که‌م ده‌دا و که‌مێ شلم ده‌کرده‌وه، کێشه‌یه‌ک له کاری ئه‌و ڕۆژه‌دا هه‌بوو، ئارامیی لێ بڕیبووم. ته‌ق ته‌ق، ده‌نگی ده‌رگا ده‌نێو ئه‌و حساباته‌ی وه ئاگا هێنامه‌وه، پیره‌پیاوی کارگوزار بوو، هه‌میشه هه‌واڵی شوومی پێ بوو. فه‌رمووم لێ کرد و له‌نێو ده‌رگاکه‌وه وتی ئیزن ده‌ده‌ن بێمه ژوورێ، وتم فه‌رموون به په‌له قسه‌ی خۆتان بکه‌ن، سه‌رم قاڵه و حه‌و‌سه‌ڵه‌م نییه.
هه‌واڵه‌که‌ی پێدام، حه‌په‌سام، به ڕوویه‌کی ترشه‌وه وتم بڕۆ ده‌رێ، لێت تێگه‌یشتم کونده‌په‌پووه‌که‌ی کۆمپانیا! ساتێ سه‌یری سه‌ر مێزه‌که‌م کرد، چاوێکم به‌نێو ژووره‌که‌دا گێڕا و غه‌مێکی قووڵ دایگرتم. بۆ دڵنیابوونه‌وه، بۆ چه‌ند خووله‌کێک ته‌ماشای هه‌واڵه‌کانم کرد و هه‌مووی پشتڕاستی وته‌ی کارگوزارەکه‌یان ده‌کرده‌وه. له ژووری به‌ڕێوه‌بردن وه‌ده‌ر که‌وتم، تاوێ به‌ناو کۆمپانیادا سووڕامه‌وه، هه‌مدیس هاتمه‌وه بۆ ژووری خۆم، تاوێ ده‌ستم به ژماردن کرده‌وه، لێ حه‌واسم په‌رت و دڵم ته‌نگ بوو، هیچ ده‌رئه‌نجامێکی دروستم بۆ ده‌رنه‌ده‌چوو. له‌سه‌ر یه‌ک ژماره‌م لێ ده‌دایه‌وه و خۆم سه‌رقاڵ ده‌کرد، بێسوود بوو، به هه‌موو هێزم ناوله‌پم سروانده سه‌ر مێزه‌که‌م و چی له سه‌ر بوو تووڕم دایه خوارێ، شڵه‌ژانم تا ده‌هات زیادی ده‌کرد و ئۆقره‌م لێ بڕابوو.
چۆن شتی وا ده‌بێ، مانگێکی ته‌واو کۆمپانیا دابخرێت، هه‌موو ئه‌و ماوه‌یه له ماڵه‌وه به‌سه‌ر ببه‌م، کێ ناڵێ داوای پێدانی مووچه‌ی کارمه‌ندیش بکه‌ن، بێ ئه‌وه‌ی به درێژایی ئه‌و ماوه‌یه بێن بۆ کارکردن!
به‌نێو ژووره‌که‌دا ده‌هاتم و ده‌چووم، چۆنم لێک ده‌دایه‌وه بڕوام به‌و هه‌واڵه نه‌ده‌کرد. گیانم گه‌رم بوو، زه‌نگم بۆ چه‌ند هاوپیشه‌یه‌ک لێ دا و هه‌موویان دروستیی هه‌واڵه‌که‌یان پاته ده‌کرده‌وه. دووباره چوومه‌وه ناو ژووره‌که و حسابی ئه‌و مانگه‌م کرد که کۆمپانیا چه‌ندی زه‌ره‌ر ده‌کات. بڕێکی زۆر بوو. حه‌زم ده‌کرد دنیا به‌سه‌ر یه‌کدا بڕوخایه و شتێکی له‌م چه‌شنه ڕووی نه‌دایه، له‌به‌ر خۆمه‌وه نه‌فره‌تم له هه‌موو شت ده‌کرد، له زه‌وی و ئاسمان. تاوێ هه‌ناسه‌م ته‌نگ ده‌بوو، دیسان زه‌نگم لێ ده‌دایه‌وه بۆ دڵنیابوون، هه‌مووان پشتڕاستی هه‌واڵه‌که‌یان ده‌کرده‌وه.
له‌نێو ئه‌و بێتاقه‌تی و دڵه‌ڕاوکێیه‌دا، تا کاتژمێر 12ی شه‌و له‌وێ مامه‌وه و دواتر به ناچاری ملێ ڕێم گرته‌به‌ر و بۆ ماڵ گه‌ڕامه‌وه. وه‌ک هه‌میشه ژن و منداڵ خه‌وتبوون و ماڵه‌وه ته‌واو خامۆش بوو. تا دره‌نگانێکی شه‌و له‌ناو جێگه‌دا گینگڵم ده‌دا و خه‌و نه‌ده‌چووه چاوم، بیرکردنه‌وه له‌و هه‌موو زیانه‌ی کۆمپانیا له ماوه‌ی ئه‌و مانگه‌دا ده‌یکات، دنیای لای تاریک کردبووم. به‌یانیی شه‌به‌ق، دوای خه‌وێکی که‌م و بینینی چه‌ندین خه‌ونی سه‌یروسه‌مه‌ر به ئاگا هاتم. له‌به‌ر زۆریی خه‌ونه‌کانم، زۆرێکیم له بیر چوویه‌وه... خه‌ونم دیت چه‌ند ئاژه‌ڵێکی بچووک، له که‌لاکی گیانه‌وه‌رێکی گه‌وره ده‌خۆن و منیش ته‌ماشایان ده‌که‌م، له‌گه‌ڵ هه‌ر قه‌پێکیاندا، له د‌ووره‌وه‌ڕا ئازار به گیانی من ده‌گه‌یشت. خه‌ونم دیت له ژوورێکی تاریک حه‌پس کراوم و له‌گه‌ڵ دار و دیواری نێو ژووره‌که‌دا شه‌ڕ ده‌که‌م، ده‌نگێک له قووڵایی تاریکیی ژووره‌که‌وه بانگی ده‌کردم و من زیاتر تووڕه ده‌بم و ده‌ستم له‌سه‌ر گوێم داده‌نا، هاوارم ده‌کرد تاکو ئه‌و ده‌نگه‌م به‌ر گوێ نه‌که‌وێ.
کاتێ له‌نێو ئه‌و خه‌ونه سه‌یر و ناخۆشانه به ئاگا هاتم، سه‌رم قوورس بووبوو، هه‌ستم ده‌کرد تێر خه‌و نه‌بوومه، به‌ڵام هیچ گومانم له‌وه نه‌بوو که دیسان ناتوانم بخه‌ومه‌وه. چه‌ندین ساڵ به‌وه ڕاهاتبووم به‌یانیان زوو بچمه سه‌ر کار، ئه‌گه‌ر چی ئه‌و به‌یانییه زووتر به خه‌به‌ر هاتم. تاوێ به‌نێو ماڵدا هاتم و چووم، هه‌ستم ده‌کرد دوومه‌ڵێک له‌سه‌ر دڵم ده‌رچووه، هه‌ر بیرم له کۆمپانیا ده‌کرده‌وه. تاوێ سه‌یری منداڵه‌کانم کرد، ده‌بینم به ئارامی خه‌وتوون و مێشێ میوانیان نییه، ڕقێکی سه‌یر دایگرتم، ئاخر چۆن ده‌کرێ ئاوا بێبکانه خه‌ویان لێ بکه‌وێ! چوومه ده‌ره‌وه، دنیا خامۆش و کپ، وتم دیاره خه‌ڵکیش وه‌کو منداڵه‌کانی من بێباکن و ئاگایان له دنیا نییه، ئه‌گه‌ر نا چۆن ده‌توانن تا ئێستا به خه‌به‌ر نه‌بن. کاتژمێر گه‌یشته 7:30ی به‌یانی، هه‌مان ئه‌و کاته‌ی ته‌واوی کارمه‌ندان په‌نجه مۆریان ده‌کرد و ده‌ستیان به کارکردن ده‌کرد. بیرم کرده‌وه ئه‌وانیش له ماڵ له‌سه‌ر گازه‌رای پشت لێی که‌وتوون و خه‌می هیچیان نییه، پاره‌ی خۆیان وه‌رده‌گرن و کاریش ناکه‌ن. وه‌کو منداڵێکم لێ هات، لیستۆکه خۆشه‌ویسته‌که‌ی ده‌ستی، به زۆر لێ بستێنن، توانای گریانیشم نه‌بوو، تاکو تاوێ له‌و خه‌مه‌ی ئه‌وکی گرتبووم، ڕزگارم بووایه. مۆبایله‌که‌م هێنا و یه‌ک به یه‌ک زه‌نگم بۆ کارمه‌ندان لێ دا، هه‌ندێکیان وه‌ڵامیان نه‌دایه‌وه، ئه‌وانه‌یشیان وه‌ڵامیان دایه‌وه، پرسیارم لێ ده‌کردن چی ده‌که‌ن له ماڵ و چۆن ئه‌م کاته به‌سه‌ر ده‌به‌ن، تانه‌م لێیان ده‌دا و نه‌مده‌زانی چۆن ئه‌و ڕقه‌ی له دڵمدا هه‌بوو، به‌سه‌ریاندا بڕێژم.
به‌نێو ماڵدا هاتوچۆم ده‌کرد و که ده‌مبینی ژن و منداڵ ئاوا بێخه‌م لێی خه‌وتوون، ڕقه‌که‌م زیاتر ئه‌ستوور ده‌بوو. ده‌ستم به بۆڵه‌بۆڵ کرد و هه‌موویانم به خه‌به‌ر هێنا. خێزانم حه‌په‌سا که تا ئه‌و کاته له ماڵه‌وه بووم و نه‌چووبوومه سه‌ر کار، هات بپرسێ چۆن نه‌چوویته بۆ ئیش، له پڕ به خۆیدا هاته‌وه و له ژێر لێوه‌وه بزه‌یه‌کی هاتێ، زانیم ئه‌ویش ئاگای له هه‌واڵه‌که هه‌یه. زیاتر ڕق دایگرتم کاتێ زانیم ئه‌ویش وه‌کو کارمه‌نده‌کانی دیکه‌ی کۆمپانیا، به‌و هه‌واڵه خۆشحاڵه. تاوێ پرته‌وبۆڵه‌م کرد که چۆن تا ئێستا نانی به‌یانی ئاماده نییه و هه‌ر خه‌ریکی خه‌وتنن له ماڵه‌وه. وه‌کو پیشه‌ی هه‌میشه‌یی خۆی، کاردانه‌وه‌یه‌کی ئه‌وتۆی نه‌بوو، خۆی لێ بێئاگا کرد و به‌ره‌و چێشتخانه‌که چوو.
کاتێ دانیشتین بۆ ئه‌وه‌ی نانی به‌یانی بخۆین، هه‌ر باسی کار و کۆمپانیام ده‌کرد و جنێوم به حکوومه‌ت و کاربه‌ده‌ستان ده‌دا، به خێزانم ده‌وت تۆ بڵێ، ئاخر ده‌کرێ له‌به‌ر شتێکی وا یه‌ک مانگ بخرێینه ماڵه‌وه و ته‌واوی کارگه و بازاڕه‌کان دابخرێن؟ له‌سه‌ر یه‌ک پرسیارم ده‌کرد و ئه‌ویش هه‌ر سه‌ری بۆ ده‌له‌قاندم. تاوناتاوێ له ناخه‌وه ئه‌و هه‌سته‌م بۆ دروست ده‌بوو که چی به ده‌ممدا دێ پێی بڵێم، ئاخر چۆن ده‌کرێ هیچ قسه‌یه‌کی له‌م مه‌سه‌له گرنگه‌دا نه‌بێ، که ئه‌گه‌ری هه‌یه ببێته هۆی مایه‌پووچیی کۆمپانیا و قووتی خۆی و منداڵه‌کانیش! ئه‌و ئارامی و دانبه‌خۆداگرتنه‌ی پێم هه‌رس نه‌ده‌کرا، ڕاستی چه‌ند به خۆمم ده‌وت ئافره‌تان گێل و بێئاگان و له‌م شتانه نازانن، له قووڵایی ناخمدا هه‌ستم به ئیره‌ییه‌کی زۆر ده‌کرد که ئینسان چۆن ده‌توانێ هێنده بێباک بێت و ئارامییه‌کی له‌و جۆره‌ی هه‌بێ. منداڵه‌کان یارییان ده‌کرد و خێزانیشم، خه‌ریکی کاری خۆی بوو، وه‌ک ئه‌وه‌ی ته‌نێکی نامۆ بم، که‌س به لامدا نه‌ده‌هات. تاوێ له‌نێو فیکر و خه‌یاڵاتدا ڕۆ ده‌چووم، چه‌ند جارێک ڕۆیشتم خۆم بگۆڕم و به‌ره‌و کۆمپانیا بچم، به‌ڵام دواتر به بیرم ده‌هاته‌وه که ڕێگه‌م پێ نادرێ و له ماڵیش ده‌رچم، ده‌مگه‌ڕێننه‌وه. ڕۆژی دووه‌م و سێیه‌م تێپه‌ڕین و هه‌ر له ماڵه‌وه بووم، تا بێت شڵه‌ژانم زیادی ده‌کرد و پرته‌وبۆڵه‌م بێتامتر و ڕووم گرژتر ده‌بوو، شه‌ڕم ته‌نیا به خێزانم و منداڵه‌کان نه‌ده‌فرۆشت، به‌ڵکو ئامێر و ته‌واوی که‌ره‌سته‌کانی ماڵه‌وه‌یش هاواریان بوو له ده‌ستم. چه‌ندین جار کۆنترۆڵی ته‌له‌فزیۆنه‌که‌م له‌به‌ر یه‌ک هه‌ڵوه‌شانده‌وه به بیانووی ئه‌وه‌ی که یه‌کێ له دوگمه‌کانی کار ناکات، دواتر بۆم ده‌رکه‌وت کێشه‌ی نییه و، خۆی له‌و دوگمه بێکه‌ڵکانه‌یه که که‌س نازانێ ئیشیان چییه له‌سه‌ر کۆنترۆڵ! به‌رده‌وام ده‌توت له‌سه‌ر ئاگرم، له‌سه‌ر شتی ئاسایی له منداڵه‌کانم ده‌دا و لێیان تووڕه ده‌بووم، باسی ئه‌و هه‌موو شه‌ڕه ناکه‌م به خێزانمم ده‌فرۆشت. شیرازه‌ی ماڵم به ته‌واوی تێک دابوو.
ڕۆژ هات و چوو، هه‌ر ڕۆژه‌ی به ساڵێک لێم ده‌چوو، وام لێ هاتبوو، له ماڵه‌وه که‌س نه‌یده‌وێرا نزیکم ببێته‌وه، ئه‌و ڕۆژه به ته‌واوی ئارامیم لێ بڕا که له هه‌واڵه‌کاندا وتی کاتی داخستنی بازاڕ و کۆمپانیاکان بۆ ماوه‌یه‌کی نادیار درێژ کرایه‌وه. هه‌ستم کرد ئیتر خه‌مه‌که‌ی منیش به ته‌واوی گه‌یشتنه چڵه‌پۆپه، به‌رده‌وام ڕووم ترش بوو، سه‌یری ئاوێنه‌م ده‌کرد، له خۆم ڕام ده‌کرد. ساتێ نه‌مده‌توانی له‌گه‌ڵ خۆم بم، بیرێ له سه‌رچاوه‌ی ئه‌و هه‌موو خه‌مه‌م بکه‌مه‌وه، که ته‌نیا ده‌بووم و گوێم له ده‌نگه ده‌نگی منداڵه‌کان نه‌ده‌بوو، هیچیش نه‌بوو پێوه‌ی سه‌رقاڵ بم، ده‌ترسام، له ناخه‌وه ده‌تۆقیم له‌و ته‌نیاییه‌م. بۆیه شه‌ڕم ده‌نایه‌وه، له منداڵم ده‌دا، تا به‌رده‌وام ده‌نگه ده‌نگ و قاڵه بێ ماڵه‌وه، تا ساتێ له‌گه‌ڵ خۆم نه‌بم و خه‌م و ئازار نه‌مخنکێنن.
شت نه‌ما له ماڵه‌وه چه‌ندین جار تێکی نه‌ده‌م و وه‌کو خۆی لێ نه‌که‌مه‌وه، دڵێک نه‌ما نه‌یشکێنم و ژێر پێمی نه‌خه‌م... ئه‌مه جگه له‌و ته‌له‌فۆنه زۆره‌ی بۆ کارمه‌ندانم ده‌کرد و پشووم لێیان تێدابوو له ماڵه‌وه. جارێکیان بیرم که‌وته‌وه کتێبخانه‌یه‌کم هه‌یه له ماڵه‌وه، زۆربه‌ی ئه‌و کتێبانه بوون له گه‌نجیدا کڕیبوویانم، کاتێ چوومه سه‌ره‌وه و ده‌رگای ژووری کتێبخانه‌که‌م کرده‌وه، بۆنێکی ناخۆشی لێ ده‌هات، ده‌مێک بوو هه‌وای ناو ژووره‌که ئاڵوگۆڕی نه‌کردبوو، کتێبه‌کان تۆزیان له‌سه‌ر نیشتبوو، ئه‌و تابلۆیانه‌ی هه‌ڵمواسیبوون، له‌به‌ر زۆریی تۆز به سه‌ریانه‌وه، به ئاسان لێک جیا نه‌ده‌کرانه‌وه. وتم با کتێبێک هه‌ڵگرم له‌گه‌ڵ خۆم بییبه‌مه خواره‌وه، سا به‌ڵکو له‌و دڵه‌ڕا‌وکێیه ڕزگارم بکات. ده‌ستم بۆ کتێبێک برد و ده‌رگای ژووروکه‌م کڵۆم دا، نه‌متوانی زیاتر له ژووره‌که بمێنمه‌وه، نازانم به هۆی بۆنی ناخۆشی ژووره‌که‌وه بوو، یان ترسم بوو له ته‌نیایی. سه‌خته، گه‌لێک سه‌خته ته‌نیا مانه‌وه بۆ که‌سانێک ساتێک ئه‌زموونی ته‌نیاییه‌کی ڕاسته‌قینه‌یان نه‌کردبێ، ته‌نیاییه‌ک که بیر له بوون و جه‌وهه‌ری خۆت بکه‌یته‌وه... کتێبه‌که‌م پاک کرده‌وه و تاوێ لێی ڕامام، چه‌ند جارێک هه‌وڵم دا ده‌ست به خوێندنه‌وه‌ی بکه‌م، به‌ڵام هه‌ر ده‌ستم لێی نه‌ده‌چوو. جارێکی تر ده‌ستم بۆ برد و به زۆرله‌خۆکردنێک، ویستم ده‌ست به خوێندنه‌وه‌ی بکه‌م، له‌و کاته‌دا چه‌ند په‌ڕه‌یه‌کم به خێرایی هه‌ڵدایه‌وه، بینیم له‌نێوان لاپه‌ڕه‌کانیدا شتێک هه‌یه، پێ ده‌چێ کاتی خۆی تا ئه‌وێم لێی خوێندبیته‌وه و وازم لێ هێنابێ. که کردمه‌وه، ده‌بینم، وێنه‌یه‌کی خێزانمه، کاتی خۆی بۆی ناردبووم و منیش له‌سه‌ر کاغه‌ز چاپم کردبوو، تۆزێ له وێنه‌که وردبوومه‌وه، هه‌ستێکی سه‌یر دایگرتم... له‌و کاته‌دا هاوسه‌ره‌که‌م خه‌ریک بوو پرچی یه‌کێ له منداڵه‌کانی شانه ده‌کرد، ته‌ماشایه‌کیم کرد، جودا له ڕوانینه‌کانی ترم، ئه‌م جاره‌یان تاوێ لێی وردبوومه‌وه و ئه‌و بێئاگا بوو، سه‌یرێکی تری وێنه‌که‌م کرده‌وه، حه‌په‌سام، هه‌مدیس سه‌یری هاوسه‌ره‌که‌م کرده‌وه و به قووڵی لێی ڕامام، ده‌مێک بوو به‌و شێوه‌یه ته‌ماشایم نه‌کردبوو، هه‌ستم ده‌کرد له‌و که‌سه‌ی ناو وێنه‌که جیاوازه، ناکرێ حه‌وت ساڵ ئینسان به‌و شێوه‌یه پیر بکات، زیاتر لێی ڕامام، خه‌مێکی قووڵم له چاویدا هه‌ست پێ کرد، ماندوویه‌تییه‌‌کی دوور و درێژم له ڕووخساریدا بینی، زیاتر لێی ورد ده‌بوومه‌وه و بۆ ئه‌و ئافره‌ته‌ی ناو وێنه‌که ده‌گه‌ڕام، له بنی بنه‌وه‌ی چاویدا، تروسکه‌یه‌کم به دی کرد، ته‌نیا ئه‌وه‌ی له وێنه‌که‌ی ده‌کرد، تروسکه‌ی ئه‌و ئه‌وینه‌ی ده‌مێکه سه‌رنجیم نه‌داوه، ساڵانێکی به‌سه‌ردا تێپه‌ڕیوه و هێشتا وه‌کو خۆی ده‌بریسکێته‌وه، ئیدی ڕه‌نگی پێست و ڕووخساری گۆڕابوو... له‌م بیرکردنه‌وه‌یه‌دا بووم، ده‌نگێک له‌سه‌ر یه‌ک بانگی ده‌کردم، پیاوه‌که چی بووه وا چاوت فرمێسکی تێدا زاوه، پیاوه‌که... پیاوه‌که... به ئاگا هاتمه‌وه ده‌بینم خێزانم له په‌سا بانگم ده‌کات، کردمه کتێبه‌که‌دا و چوومه سه‌ره‌وه، گریام، گریانێکی به کوڵ، ده‌نگم به‌رز بوویه‌وه، زیاتر له هاوار ده‌چوو تاکو گریانێکی ئاسایی. کاتێ دووباره سه‌یری کتێبه‌که‌م کرده‌وه، له یه‌کێ له لاپەڕه‌کانیدا ئه‌م چه‌ند دێڕه‌م دیاری کردبوو: «ئای ژیان له‌گه‌ڵ خێزاندا چه‌نده خۆشه، ئه‌گه‌ر بێت و شتێ له ده‌ردیسه‌ریشی تێ بخزێ، داخۆ ده‌ردیسه‌ری ناخزێته چ کونجێکی ژیانه‌وه؟!»١
١. ئه‌مه وته‌ی ڕۆماننووسی ڕووسیایی دۆستۆیڤسكییه، له ڕۆمانی (یادگارییه‌كانی خانه‌ی مردووان).