پەنابردن بۆ پاڕانەوە، تەوبە و چاکە و گەڕانەوە، نوێژ و پەرسشتی زیاتر و هەستکردن بە کەمتەرخەمی و تاوان بەرانبەر پەروەردگار، لە کاتی ڕووبەڕووبوونەوە لەگەل دەرد و ناڕەحەتییەکاندا، پیشەی مرۆڤی بڕوادرە.

گرتنەبەری گشت ڕێکار و ڕێنماییە زانستی و پیشەییەکان و ڕەچاوکردنی هۆکارە سروشتییە خواکردەکان، لەسەر بڕواداری پەیامدار، پێویست و جێی مەبەستە.

پشتکردن لە هۆکارە ماددییەکان، بە ناوی پشتبەستنی تەواو بە خوداوە، کارێکی هەڵە و ناتەواوە و خودا و پەیامی ئایین، کە یەکێک لە مەبەستە باڵاکانی، پاراستنی گیانی مرۆڤە، لێی نەبانە.

هەڵسەنگاندنی کۆی ڕووداو و پێشهاتەکان بە تێڕوانینێکی ماددییانەی دوور لە پرەنسیپە ئەخلاقی و ئیمانییەکان، لەگەل گوتاری قورئان و مامەڵەی پەیامبەران لەگەل بەڵا و کارەساتەکاندا دژ دێتەوە.

ئیماندار نە خودا و سزا و پاداشتی پشتگوێ دەخات و نە هۆکارە خواکردەکانیش بە کەم دەزانێت، وەک چۆن فەرمانی پێ کراوە، زانست و باوەڕ پێکەوە گرێ بدات، بە هەمان شێوەیش ڕاسپێردراوە، ڕەچاوکردنی هۆکارەکان لەگەل ئەوپەڕی پشتبەستن بە خودادا، پێکەوە نیشان بدات.

بڕوادار چەنێک بڕوای سەد لە سەدی بە خۆپاراستن و گوێگرتن لە کەسانی پسپۆڕ و گوێڕایەڵیکردنیان هەیە، ئەوەندە و زۆر زیاتریش بڕوای بەوە هەیە، ئەوەی خودا نەیەوێت، نابێت و هەرگیز ڕوو نادات.

کاری بڕوادار تەنیا خۆپارێزیی خۆی و خانەوادەکەی نییە، بەڵکو وەک ئەرکێکی ئایینی، کە لەخۆگری پەیامی ئەخلاقی و ئینسانی و زیاتریشە، بە تەنگ مرۆڤەکانی دیکەوە دەبێت و تا لە توانایدایە، کەمتەرخەمییان لە ئاستدا نانوێنێت.

پێویستە باوەڕدار، هەردەم خۆی بۆ ئەوپەڕی دەرەنجامەکان ئامادە بکات، کە نەخۆشی و برسێتی و چەرمەسەرییە و لەوەیش زیاتر، مردن و ماڵئاواییکردن لە ژیانە، ئیدی خۆی بێت یان ئازیزانی، چ جیاوازییەکی نییە، بەڵام ئەرکی سەرەکی لەو ساتانەدا، ئارامگرتن و چاوەڕێکردنی پاداشتی خودایی و گەیشتن بە دیداری دۆستی باڵایە.

گەورەترین ئەرکی ئیماندار، بەخشینەوەی هیوا و ئارامیی دەروونە، بڵاوکردنەوەی ترس و بیم، ڕەواجپێدانی بانگەوازی تیاچوونی سەرتاسەری، حەزکردن بە هەستێکی هەڵەشانەی شەڕەنگێزانە، بەوەی لەم کاتانەدا چێژ لە بڵاوکردنەوەی هەواڵی قڕبوون و تیاچوونە خێراکان ببەیت، کارێکە، لە بازنەی باوەڕداریی ڕاستەقیەنەدا جێگای نابێتەوە.

چەنێک تۆقاندنی خەڵک و زیڕەپێکردنیان ناشرینە، ئەوەندە و زیاتریش چەواشەکردن و دوورخستنەوەیان لە واقیع، دزێو و نەخوازراوە، دەبێت بە شێوەیەکی زانستی، دوور لە زێدەڕۆیی و کەمتەرخەمی، وەک خۆی، زانیاری و ڕێنماییەکان بڵاو بکرێنەوە، ئاخر بەهەندوەرنەگرتنی هەرکامێکیان، باجی سەخت و چاوەڕواننەکراوی لێ دەکەوێتەوە.

لە سۆنگەی باوەڕدارەوە، بەستنەوەی ڕووداو و کارەساتە مرۆییەکان، بە خراپەکاری و نەمانی دادی کۆمەڵایەتی و زۆربوونی ستەم و چەپەڵییەوە، خاڵێکە هەردەم جێگای لەسەر وەستانە، ئاخر وەختێک لە کڵاوڕۆژنەی قورئان و فەرموودەوە لەو بابەتە دەڕوانێت، ئەو حەقیقەتەی لە کن دەچەسپێت کە خودا، گەردوون بەگوێرەی کۆمەڵە یاسا و ڕێسایەک بەڕێوە دەبات، کە ناویان ڕێسا خوداییەکانە، یەک لەو یاسایانەیش، دابەزینی بەڵا و دەرد و کارەساتەکانە بە هۆی تاوان و لادانە ڕیشەییەکانی مرۆڤەوە.

ئەوەی بڕوادار پێی شەرم بێت، لە وەختی ئەم جۆرە دەرد و بەڵایانەدا، بەئاشکرا بانگی گەڕانەوە بۆ لای خودا بدات، ئەوەی پێی وا بێت، ڕووداوە نەخوازراوە سەختەکان، نەخۆشی و کارەساتە سروشتییەکان، هیچ پێوەندییەکیان بە لادانەکانی مرۆڤ و کردەوەکانیەوە نییە، تێڕوانینێکی تەواو ماددییانەیە کە سەری لە باریکبوونەوە و دواتریش پچڕانی پەتی پێوەندیی بە خودا و ئاسمانەوە دەردەچێت.

باوەڕمان وایە، لە جەرگەی ئازار و تەنگانەکاندا، سۆز و بەزەیی خودا خۆیمان لێ ناشارێتەوە، بۆیە وێڕای دڵتەنگبوونمان بە کارەساتەکان، کارلێکمان لەگەل چەرمەسەرییەکان، پەند و وانە و جوانییەکانیمان بیر ناچێتەوە، ئەوەی ئێمە پێی قەڵسین، دەشێت خێرێکی گەورەی تێدا حەشار درابێت، ئەوەیشی پێی شاگەشکە دەبین، دوور نییە شەڕێکی سامناکی لە هەناودا هەڵگیرابێت.